سین های سفره هفت سین

 

هفت‌ سین سفرهای است که ایرانیان، هنگام نوروز می‌آرایند این سفره روی زمین یا روی خوان پایه گذاشته می‌شود. هم وندان خانواده در زمان گردش سال در کنار سفره هفت‌سین می‌نشینند دسته‌ای نیز سفره را تا سیزده روز پس از نوروز نگه می‌دارند و در پایان این چرخه، در روز سیزده نوروز، سبزه را به آب می‌سپارند. کتهٔ درخور نگرش در مورد هفت سین‌های باستانی و کهن که از زمان باستان تا امروز از سوی نیاکان ما بر خوان نوروزی می‌نهادند این است که هفت سین‌ها باید دارای این پنج ویژگی باشند: نام آنها پارسی باشد با بند واژه سین آغاز شود دارای ریشه گیاهی باشد خوردنی باشد نام آنها ترکیبی نباشد

:سیر سیر، نشانه اهورامزدا است و نماد مبارزه با زشتی و پلشتی. همچنین نماد زدودن چشم زخم است که باید حتماً بر سر سفره نهاده شود. به اعتقاد زرتشتیان بوی سیر دیوان را می‌گریزاند. زرتشتیان سیر را با تکه‌های نان که در آن ترید کرده‌اند، در مراسم پرسه با سداب به کار می‌برند و بر سر سفره نیایش می‌گذارند. پوست سیر را هرگز در جایی نمی‌گذارند زیرا معتقدند از سحر هم بدتر است، به همین جهت برای کندن پوست آن ابتدا سیر را در آب می‌خیسانند و بعد پوستش را می‌کنند، هم چنین معتقدند اگر پوست سیر را با پیاز گلپر و اسفند در خانه بسوزانند، به خصوص در صبح روز پنجشنبه، بویش، خانه را پاک می‌کند.

:سبزه سبزه نشانه فرشته اردیبهشت است و نماد آب‌های پاک. سبزه از اجزای اصلی سفره شمرده می‌شود و معمولاً از گندم، یونجه، ماش یا عدس سبزشده است که ممکن است بر کوزه سبز کنند. شاید زیباترین ویژگی سفره هفت‌سین را می‌توان به وجود سبزه آن دانست، به این دلیل که سبزه با رنگ و طراوت خود دلها را شادمان می‌سازد و با نگریستن به آن طلوع سال جدید را زیباتر می‌کند. در ایران باستان رسم بر این بود که ۲۵ روز قبل از نوروز در کاخ پادشاهان ۱۲ ستون از خشت خام برپا می‌ساختند و بر هرکدام یک نوع غله می‌کاشتند و معتقد بودند اگر سبزه‌ها خوب بروید سال پر برکتی است. دانه‌هایی که امروزه کشت می‌شود بیشتر گندم و عدس است.

:سیب سیب، نشانه فرشته سپندارمزد (فرشته زن) است و نماد بارداری و پرستاری. سیب را مادر یا پدربزرگ خانواده بر سفره هفت‌سین می‌چیند شاید به آن خاطر که همه ما بارها شاهد دلواپسی و نگرانی مادر خانواده برای حفظ سلامتی اعضای خانه بوده‌ایم.

:سمنو سمنو، نشانه فرشته شهریور است. نماد خواربار، زایش گیاهی و بارور شدن گیاهان، فراوانی خوراک و غذاهای خوب و پر نیرو است. سمنو از جوانه‌های تازه رسیده گندم تهیه می‌شود.

:سنجد سنجد، نشانه فرشته خرداد است، و نماد دلبستگی. سنجد که عطر برگ و شکوفه‌های آن محرک عشق و مهر است و از مقدمات اصلی زایندگی به شمار می‌آید، باید بر سر خوان نوروزی نمایان باشد. وجود سنجد در سفره نوروزی انگیزه زایش کیهانی است.

:سرکه سرکه، نشانه فرشته امرداد است، و نماد جاودانگی و صبر.

:سماق سماق، نشانه فرشته بهمن است، و نماد باران. سماق نماد عشق مهر و پیوند دلها است که بر سر سفره هفت‌سین نهاده می‌شود.

ناگفته نماند که برخی از اجزا، که بسیاری از مردم به عنوان “سین” در سفره هفت سین قرار می‌دهند، نادرست است. این اجزا بر سفره به به جهت تکمیل و یا زینت مورد تأیید است؛ ولی در نظر گرفتن آن‌ها به عنوان “سین” صحیح نیست. برخی از مواردی که به غلط در مجموعه “سین”های سفره قرار گرفته‌اند عبارتند از:

سکه’: کلمه تازی است. ریشه پارسی آن “چکه” است که به اعراب به دلیل ناتوانی در تلفظ حرف چ، آن را به صورت سکه ادا کرده‌اند. همچنین سکه ریشه گیاهی ندارد. ‘سپند (اسفند)’: خوراکی نیست. ‘سبزی پلو، سیرترشی، سیب زمینی’: ترکیبی هستند ‘ساعت، سیخ،…’: ریشه گیاهی ندارند. ‘سماور’: نه خوراکی است و نه پارسی. ریشه کلمه روسی است. ‘سنبل’: نه خوراکی است و نه پارسی. سنبل کلمه عربی است و معادل پارسی آن “خوشه” می‌باشد..